Bohater powieści Jaroslava Haška to niepozorny człowieczek, postawiony w obliczu tępej machiny biurokratyczno-wojskowej. Broni się przed nią mieszaniną sprytu i szyderstwa, demaskuje małość otoczenia. Wykonuje otrzymywane rozkazy tak dokładnie, że sprowadza całą sytuacęj do absurdu. Jego dążenie do przetrwania, ubrane w maskę ślepego posłuszeństwa, doprowadza zwierzchnikĂłw do bezsilnego szału. Nie wiedzą, czy mają do czynienia z genialnym kpiarzem, czy kompletnym matołem.

Powieść obnaża knowania politykĂłw, ktĂłrych efektem jest rzeź milionĂłw ludzi podczas strasznej wojny oraz śmieszności machiny biurokratycznej rozlatującej się monarchii austro-węgierskiej.

Po upadku stalinizmu w elitarnych kręgach młodzieżowych w Polsce zaczął się kształtować specyficzny styl bycia. Barwne życie towarzyskie znanych playboyĂłw, swoboda obyczajowa, burdy, często pijaństwo nałożyły się na marzenia o lepszym, wolnym świecie. Takim, jaki był pokazywany w zachodnich filmach i na kolorowych pocztĂłwkach. Jednocześnie nie sposĂłb było nie zauważyć, że ci ludzie zabawy, głĂłwnie młodzi chłopcy, jak Marek Hłasko, Roman Polański, Krzysztof Komeda, a pĂłźniej Czesław Niemen, Janusz Głowacki czy nawet Marek Karewicz wywarli znaczący wpływ na kształt naszej kultury, nie tylko jako propagatorzy wzorcĂłw obyczajowych lub określonej mody, ale rĂłwnież wysokiego poziomu artystycznego utworĂłw literackich, muzycznych i filmowych. Stworzyli wiele ważnych dzieł, ktĂłre oparły się prĂłbie czasu.