Śląsk, piąta strona świata, to miejsce, gdzie zacierają się granice, a historia bawi się ludźmi i narodami. Nie sposĂłb zamknąć go w sztywne ramy ani opowiedzieć od początku do końca. Można tylko prĂłbować odsłaniać po kawałku, zestawić z tysiąca zabawnych, tajemniczych i fascynujących ludzkich historii.

Zebrane w tomie scenariusze śląskie Kazimierza Kutza otwiera "SĂłl ziemi czarnej". Jej kontynuacją jest "Perła w koronie". Dopełnieniem cyklu stały się "Paciorki jednego rĂłżańca", a w pewnym sensie także "Na straży swej stać będę" i szczegĂłlnie scenariusze ostatnie: "Śmierć jak kromka chleba" i "ZawrĂłcony". Nakręcone na ich podstawie filmy śląskie Kutza należą do najlepszych i najważniejszych w jego twĂłrczości. I prawie wszystkie - zwłaszcza "SĂłl ziemi czarnej" i "Perła w koronie" - należą też do najważniejszych filmĂłw w historii polskiego kina. Zarazem książka przedstawia znanego reżysera jako scenarzystę, prezentując w całości jego samodzielną twĂłrczość scenariopisarską