Bohater powieści Jaroslava Haška to niepozorny człowieczek, postawiony w obliczu tępej machiny biurokratyczno-wojskowej. Broni się przed nią mieszaniną sprytu i szyderstwa, demaskuje małość otoczenia. Wykonuje otrzymywane rozkazy tak dokładnie, że sprowadza całą sytuacęj do absurdu. Jego dążenie do przetrwania, ubrane w maskę ślepego posłuszeństwa, doprowadza zwierzchnikĂłw do bezsilnego szału. Nie wiedzą, czy mają do czynienia z genialnym kpiarzem, czy kompletnym matołem.

Powieść obnaża knowania politykĂłw, ktĂłrych efektem jest rzeź milionĂłw ludzi podczas strasznej wojny oraz śmieszności machiny biurokratycznej rozlatującej się monarchii austro-węgierskiej.