Dla mieszkających na Wołyniu PolakĂłw pamięć tego, co w XX wieku wydarzyło się w okolicach Dowbysza, Żytomierza czy SzepetĂłwki, pozostaje wciąż żywa i bolesna. Od Wielkiego Głodu w latach 30. i przymusowej kolektywizacji, przez zsyłki do łagrĂłw i wywĂłzki na Daleki WschĂłd, bestialstwa banderowcĂłw oraz represje ze strony SowietĂłw - przez cały ten czas Polacy na Wołyniu robili wszystko, by ocalić własną tożsamość narodową oraz wychować w wierze katolickiej i poszanowaniu polskich tradycji następne pokolenia; by także one nie zapomniały o swoich korzeniach.

Choć po upadku Związku Radzieckiego represje ustały, dla PolakĂłw mieszkających na Wołyniu batalia o polskość i KościĂłł katolicki na Ukrainie jeszcze się nie zakończyła...

Relacje oraz pozostałe materiały dotyczące prześladowań PolakĂłw na sowieckiej Ukrainie zebrał i opracował niestrudzony tropiciel polskości na obszarach postsowieckich - pisarz, dziennikarz i reporter - Marek A. Koprowski.

Historia PolakĂłw na Wołyniu pisana jest krwią, potem i łzami. Krwią tych, ktĂłrzy zostali zamordowani przez władze sowieckie w podziemiach odebranego wiernym kościoła w Połonnem; potem tych, ktĂłrzy podczas zesłania trudzili się w kazachskich kopalniach; łzami tych, ktĂłrzy potracili rodziny podczas Wielkiego Głodu i w wyniku licznych represji.
Dzieje WołyniakĂłw to historia heroizmu prostych ludzi i cichego bohaterstwa duchownych, ktĂłrzy w czasach sowietyzacji i ateizacji, ryzykując życie za rodakĂłw i wiarę, umacniali na Ukrainie KościĂłł katolicki i poczucie przynależności do narodu polskiego.
Od upadku ZSRR minęły lata; tymczasem Polacy na dawnych Kresach wciąż walczą o polskość - o swobodę nauczania ojczystego języka, kultywowanie tradycji oraz język polski w liturgii. Robią, co mogą, by ocalić od zapomnienia tragiczną opowieść o poległych.

MĂłwią, bo wiedzą, że w obliczu Historii każdy, kto milczy na ten temat, jest zdrajcą.