Wydaje się, że o Auschwitz powiedziano już dość. Jednak wspomnienia Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat, ktĂłry, zgłębiany choćby wielokrotnie, nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać.

Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą "karierę". Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom oraz ludziom - czasem nawet wbrew sobie - "awansował" na kolejne stanowiska. Na nich nie tylko mĂłgł przetrwać we względnie lepszych warunkach, ale także konspirować i obserwować, a w końcu opisać funkcjonowanie rĂłżnych członĂłw obozu, przeplatając swą relację obrazami z życia codziennego.

Autor nie oddaje oczywiście całości obozowego życia, ale jego opis jest bardzo szeroki, a nadto rzeczowy, treściwy i bezpośredni. Nie obawia się nazywać spraw i sprawcĂłw po imieniu. Dzięki temu właśnie jego wspomnienia wywierają ogromne wrażenie.

GłĂłwny tekst uzupełniony został w niniejszej książce treścią spisanych w innym czasie przez Stanisława Głowę artykułĂłw i dokumentĂłw, w ktĂłrych rozwija on i pogłębia niektĂłre wątki obozowe.

Opracowanie zilustrowano zdjęciami z archiwĂłw rodziny.

Gdzie leży granica pomiędzy sprawiedliwością a obłudą?

Badając sprawę pewnej paczki ze złotem, wysłanej przez jednego z technikĂłw z obozu koncentracyjnego Auschwitz do żony, Konrad Morgen przekonał się, że tego typu praktyki to codzienność. Przechwycona przesyłka okazała się wierzchołkiem gĂłry lodowej nielegalnego procederu kradzieży, korupcji i przemytu, rozgrywającego się w obozach. Na miejscu, w Auschwitz, Morgen zaobserwował także, iż załoga obozu regularnie dopuszcza się samowolnych zbrodni na więźniach. W cieniu pracujących pełną parą komĂłr gazowych postanowił więc tropić owe "nielegalne" morderstwa.

Przenosząc się na kolejne placĂłwki z rozkazu ReichsfĂźhrera SS Heinricha Himmlera, Morgen wizytuje także inne obozy na obszarach mu podległych: Hertogenbosch/Vught, KrakĂłw PłaszĂłw, Majdanek. Bada przypadek aresztowanego w KL Buchenwald Karla Kocha i jego zboczonej żony Ilse. Za jego sprawą Koch zostaje ostatecznie skazany na śmierć i trafia przed pluton egzekucyjny na tydzień przed zajęciem obozu przez AmerykanĂłw.

Z ośmiuset wszczętych przez Morgena spraw dwieście kończy się wyrokami skazującymi, pięć wnioskĂłw o wszczęcie sprawy wobec komendantĂłw umorzono.

Po wojnie Morgen występuje jako świadek w głośnych procesach zbrodniarzy wojennych, m.in. w procesach norymberskich i w drugim procesie oświęcimskim we Frankfurcie nad Menem. W czasie procesu w Norymberdze określa SS jako praworządną organizację, ktĂłra nie miała nic wspĂłlnego z zagładą ŻydĂłw...