SERIA/CYKL: Kolekcja Gazety Wyborczej stanowi膮 >>
| [Poka偶 pozycje serii] | |
Tom 1 Imi臋 r贸偶y
Tyt. oryg.: "Il nome della rosa ". |
| |
Tom 2 Lolita
Tyt. oryg. : Lolita |
| |
Tom 3 Na Zachodzie bez zmian
Tytu艂 orygina艂u: Im Westen nichts Neues |
W dwa lata po niemieckim wydaniu tej ksi膮偶ki Irena Krzywicka pisa艂a o Remarque`u, 偶e dla tego jednego Niemca wojna zako艅czy艂a si臋 sukcesem - schwyta艂 j膮 i opisa艂 jak kultur臋 z艂o艣liwych bakterii. Sugestywna, surowa, niemal reporterska relacja z najkrwawszej wojny pozycyjnej w dziejach nie ma precedensu w 贸wczesnej literaturze. W przeciwie艅stwie do Ernsta Jungera, kt贸ry w "W stalowych burzach" piel臋gnuje mit wojny jako ku藕ni charakteru, Remarque widzi w niej jedynie dehumanizuj膮c膮 machin臋. Obna偶a j膮 z naturalistyczn膮 precyzj膮 i konfrontuje z zacieraj膮cymi si臋 wspomnieniami bohater贸w. "- Nie jest to ani ostrze偶enie, ani wyznanie - pisa艂. - To obraz pokolenia, kt贸re zosta艂o zniszczone". Powie艣膰 uznano za niedo艣cig艂y do dzi艣 manifest pacyfizmu, cho膰 Remarque nie zawiera w niej 偶adnego osobistego komentarza. Dowodem to, 偶e ju偶 w III Rzeszy pewien 艣mia艂y Austriak poprzestawia艂 kilka jej fragment贸w i wys艂a艂 do drukuj膮cej nazistowskie pisma oficyny. Pierwszy odzew by艂 entuzjastyczny - nie rozpoznano w tych fragmentach pot臋pionego i wygnanego Remarque`a, a jedynie apologi臋 kombatanctwa. Beznami臋tny tytu艂 zaczerpni臋ty z rutynowych depesz frontowych. Cia艂a w strz臋pach, cz艂onki porozrzucane po grz膮skich cuchn膮cych okopach, absurdalne rozkazy, chroniczny g艂贸d i niewyspanie. Po艣r贸d tego wszystkiego grupa przyjaci贸艂 ze szkolnej klasy, kt贸rzy z entuzjazmem zaci膮gn臋li si臋 na front, by zamiast szlachetnych wojennych cn贸t do艣wiadczy膰 zwierz臋cego strachu i cynizmu. By nie zwariowa膰, czyni膮 okrucie艅stwo przezroczystym, ale p艂ac膮 za to wysok膮 cen臋, krzepn膮c w oboj臋tno艣ci i wzgardzie. | |
Tom 4 Mistrz i Ma艂gorzata
Tyt. oryg.: "Mastier i Margarita ". |
| |
Tom 5 Sztukmistrz z Lublina
Tytu艂 orygina艂u: The magician of Lublin |
"Sztukmistrz z Lublina" (1960), jedna z najs艂ynniejszych powie艣ci Isaaca Bashevisa Singera to moralitet o problemie to偶samo艣ci narodowej i religijnej. Zakochany w Polce Jasza Mazur, 偶ydowski cyrkowiec, hipnotyzer i szuler, pr贸buje uciec od 艣rodowiska i religii przodk贸w. Zuchwa艂a kradzie偶, kt贸ra ma mu w tym pom贸c, odmieni jego 偶ycie, ale zupe艂nie inaczej ni偶 planowa艂. Powie艣膰 doczeka艂a si臋 licznych adaptacji teatralnych. W 1978 r. sfilmowa艂 j膮 izraelski re偶yser Menachem Golan. | |
Tom 6 Blaszany b臋benek
Tyt. oryg. : Die blechtrommel |
| |
Tom 7 Po偶egnanie z Afryk膮
Tytu艂 orygina艂u: Out of Africa |
Powie艣膰 autobiograficzna, jedna z najpi臋kniejszych ksi膮偶ek o Afryce, z wyczuciem wydobywaj膮ca r贸偶nice mi臋dzy kultur膮 a przyrod膮, obalaj膮ca obiegowe opinie i mity o prymitywizmie mieszka艅c贸w Czarnego L膮du. Dzieje du艅skiej baronowej, "siostry Szeherezady", jak zwyk艂a o sobie m贸wi膰 autorka, przeni贸s艂 na ekran Sidney Pollack. | |
Tom 8 | |
Tom 9 I nie by艂o ju偶 nikogo
Tyt. odm. : "Dziesięciu Murzynk贸w ". |
Dziesi臋膰 os贸b, zaproszonych przez tajemniczego nieznajomego, przybywa wi臋c do luksusowej willi na Wysp臋 呕o艂nierzyk贸w. Po sutym lunchu g艂os z gramofonu obwieszcza, 偶e ka偶dy z zebranych jest winien 艣mierci cz艂owieka i teraz zostanie ukarany. Zgodnie z przepowiedni膮 z makabrycznego wierszyka-wyliczanki Dziesi臋ciu 偶o艂nierzyk贸w, uwi臋zieni na wyspie gin膮 jeden po drugim. Morderc膮 jest kto艣 z ich grona... | |
Tom 10 Ja, Klaudiusz
Tytu艂 orygina艂u: I, Claudius |
Kiedy w 1934 r. ukaza艂a si臋 powie艣膰 "Ja, Klaudiusz", pierwsza cz臋艣膰 powie艣ciowego dyptyku o staro偶ytnym Rzymie (druga to "Klaudiusz i Messalina"), zachwycano si臋 odmalowanym przez pisarza sugestywnym portretem Cesarstwa w pocz膮tkach chrze艣cija艅stwa. Widziano w ksi膮偶ce wnikliwe studium w艂adzy. Opowiadaj膮cy swoje losy Klaudiusz, cz艂onek cesarskiej rodziny, lekcewa偶ony, poni偶any i wykorzystywany, dobroduszny j膮ka艂a i kuternoga, kapitalnie przystosowuje si臋 do sytuacji. Udaje g艂upka i b艂azna, dzi臋ki czemu walcz膮ca o wp艂ywy i wymordowuj膮ca si臋 nawzajem familia nie widzi w nim konkurenta do tronu i pozostawia przy 偶yciu. Po egzekucji Kaliguli nieoczekiwanie Klaudiusz zostaje obwo艂any imperatorem. Dzi艣 nikt nie ma w膮tpliwo艣ci, 偶e "Ja, Klaudiusz" to nie tylko kapitalny fresk o rzymskim imperium po upadku republiki i traktat o w艂adzy, ale tak偶e 艣wiadectwo czasu, w kt贸rym Graves pisa艂 ksi膮偶k臋. Metafora 艣wiata lat trzydziestych XX w., epoki Wielkiego Kryzysu i odwrotu demokracji przegrywaj膮cej z totalitaryzmami. Na podstawie powie艣ci "Ja, Klaudiusz" oraz "Klaudiusz i Messalina" Herbert Wise zrealizowa艂 dla BBC znakomity serial telewizyjny (1976) nagradzany na ca艂ym 艣wiecie. Wybitn膮 kreacj臋 Klaudiusza stworzy艂 Derek Jacobi. | |
Tom 11 Dzia艂a Nawarony
Tytu艂 orygina艂u: The guns of Navarone |
"Dzia艂a Nawarony" ukaza艂y si臋 w 1957 r. i od razu trafi艂y na listy bestseller贸w. Zainteresowanie ksi膮偶k膮 si臋gn臋艂o zenitu po premierze jej znakomitej ekranizacji (1961). Zrealizowany w gwiazdorskiej obsadzie (Gregory Peck, David Niven, Anthony Quinn oraz Irene Papas) film J. Lee Thompsona zdoby艂 statuetk臋 Oscara za efekty specjalne i nominacje do nagrody w pi臋ciu innych kategoriach. Polska recepcja powie艣ci uznawanej za arcydzie艂o sensacyjnego dramatu wojennego by艂a r贸wnie imponuj膮ca. Wprawdzie ksi膮偶ka trafi艂a do naszych ksi臋gar艅 dziesi臋膰 lat p贸藕niej ni偶 w Wielkiej Brytanii, ale tak偶e od razu sta艂a si臋 przebojem. W czasach PRL "Makliny" kupowa艂o si臋 spod lady, sprzedawa艂o na bazarach z kilkunastokrotnym przebiciem, a w bibliotekach obowi膮zywa艂y spo艂eczne listy czytelnik贸w ch臋tnych do wypo偶yczenia jakiegokolwiek tytu艂u szkockiego pisarza. Tamte czasy szcz臋艣liwie mamy za sob膮. Mo偶emy si臋gn膮膰 po kolejny tom "Kolekcji Gazety Wyborczej" i przenie艣膰 si臋 w rok 1943 do okupowanej przez nazist贸w Grecji. Sze艣ciu alianckich komandos贸w wyrusza z misj膮, od kt贸rej zale偶y 偶ycie tysi臋cy 偶o艂nierzy. Musz膮 wysadzi膰 w powietrze ukryte w niedost臋pnych g贸rach gigantyczne dzia艂a - naloty bombowc贸w i ostrza艂 z okr臋t贸w nie przynosz膮 efekt贸w - strzeg膮ce strategicznego przesmyku na Morzu Egejskim. | |
Tom 12 W stron臋 Swanna
Tytu艂 orygina艂u: Du c膫麓t膫漏 de chez Swann |
Trudno uwierzy膰, ale niewiele brakowa艂o, 偶eby maszynopis "W poszukiwaniu straconego czasu" pow臋drowa艂 do kosza. Nikt nie chcia艂 drukowa膰 Prousta. "By膰 mo偶e na niczym si臋 nie znam, ale nie rozumiem, jak pewien jegomo艣膰 mo偶e po艣wi臋ci膰 trzydzie艣ci stron, by opisywa膰, jak wierci si臋 w 艂贸偶ku przed za艣ni臋ciem" - powiedzia艂 jeden z wydawc贸w. Zdesperowany pisarz opublikowa艂 dzie艂o na w艂asny koszt. Pierwszy tom cyklu - "W stron臋 Swanna" - ukaza艂 si臋 14 listopada 1913 r. i przeszed艂 bez echa. Dzi艣 nikt nie ma w膮tpliwo艣ci, 偶e to jedna z najwa偶niejszych dat w historii literatury. Proust zmieni艂 oblicze powie艣ci. W jego prozie czas jest lustrem 艣wiata wewn臋trznego narratora, jego skojarze艅, wspomnie艅 i my艣li. Akcja ma znaczenie drugorz臋dne, rozgrywa si臋 w cieniu impresyjnych opis贸w. Bohater "W stron臋 Swanna", Marcel, potomek bogatej mieszcza艅skiej rodziny, dzieli 偶ycie mi臋dzy nauk臋 w Pary偶u, wakacje w rodzinnym Combray lub w nadmorskim kurorcie i kocha si臋 w Gilbercie, c贸rce bogacza, konesera sztuki i 艣wiatowca Charlesa Swanna. I dywaguje. Na podstawie w膮tk贸w powie艣ci Volker Schl膫露ndorff zrealizowa艂 g艂o艣ny film "Mi艂o艣膰 Swanna" (1984) z Jeremym Ironsem. Publikuj膮c "W stron臋 Swanna", Proust wzbogaci艂 tak偶e sztuk臋 cukiernicz膮. Magdalenki, kt贸rych smak przenosi艂 bohatera w przesz艂o艣膰, zrobi艂y og贸lno艣wiatow膮 karier臋. Plotka g艂osi, 偶e te ciastka w kszta艂cie ma艂偶y s膮 wynalazkiem polskim, a rozprzestrzeni艂y si臋 we Francji za spraw膮 kr贸la Stanis艂awa Leszczy艅skiego, kt贸ry mia艂 nauczy膰 ich wypieku swoj膮 kuchark臋 Magdalen臋. Inna wersja g艂osi, 偶e kuchta by艂a s艂u偶k膮 Marii Leszczy艅skiej, ma艂偶onki Ludwika XV. | |
Tom 13 艢niadanie u Tiffany`ego
Tyt. oryg.: "Breakfast at Tiffany`s ". |
Opublikowana w 1958 r. powie艣膰 艢niadanie u Tiffany芒鈧劉ego szybko trafi艂a na list臋 bestseller贸w. Historia m艂odej Amerykanki wiod膮cej karnawa艂owe 偶ycie w Nowym Jorku, 艂ami膮cej serca m臋偶czyznom i poluj膮cej na m臋偶a milionera urzek艂a te偶 krytyk贸w, kt贸rzy wskazywali, 偶e to co艣 wi臋cej ni偶 wielkomiejskie story o wodz膮cej facet贸w za nos, cynicznej playgirl; 偶e prezentowany przez Holly Golightly spos贸b na 偶ycie odzwierciedla jej l臋k przed zwyczajnym doros艂ym 偶yciem, proz膮 u艂o偶onej i spokojnej egzystencji. Zreszt膮 tylko do czasu u艂o偶onej, bo przecie偶 nieodpornej na zrz膮dzenia losu. Dziewczyna nie chce stabilizacji - co manifestuje m.in. dopiskiem "w podr贸偶y" na wizyt贸wce - ale szuka poczucia bezpiecze艅stwa, kt贸re symbolizuje marzenie o zjedzeniu 艣niadania w sklepie Tiffany芒鈧劉ego, najpot臋偶niejszego jubilera na 艣wiecie. Powie艣膰 Capote芒鈧劉a to tak偶e kapitalny obraz Nowego Jorku w latach 40. XX w., po kt贸rym oprowadza czytelnik贸w narrator-pisarz, s膮siad i przyjaciel Holly Golightly. W 1961 r. ksi膮偶k臋 przeni贸s艂 na ekran Blake Edwards. W posta膰 Holly wcieli艂a si臋 przyjaci贸艂ka pisarza Audrey Hepburn (pocz膮tkowo Capote chcia艂, 偶eby by艂a to Marilyn Monroe). Z filmu pochodzi s艂ynna, nagrodzona Oscarem piosenka "Moon River" Henry芒鈧劉ego Manciniego. | |
Tom 14 Kocia ko艂yska
Tyt. oryg.: "Cat`s cradle ". |
| |
Tom 15 Gra w klasy
Tyt. oryg.: "Rayuela ". |
| |
Tom 16 Dzi艣 nikt nie ma w膮tpliwo艣ci, 偶e Zniewolony umys艂 jest jedn膮 z najwa偶niejszych ksi膮偶ek politycznych XX w. Ale na pocz膮tku esej wywo艂a艂 skrajne reakcje. Ksi膮偶ka ukaza艂a si臋 w 1953 r. r贸wnocze艣nie po polsku (w Pary偶u), po angielsku z przedmow膮 Bertranda Russella (w Anglii, USA i Kanadzie) oraz francusku i niemiecku ze wst臋pem Karla Jaspersa. Na Zachodzie sta艂a si臋 wydarzeniem, a Czes艂aw Mi艂osz zyska艂 s艂aw臋 pisarza politycznego i antykomunisty. Polska emigracja zareagowa艂a r贸偶nie. Dzie艂o doceni艂 Witold Gombrowicz. Ostro pot臋piali Mi艂osza m.in. Stanis艂aw "Cat" Mackiewicz i Sergiusz Piasecki. W kraju pisarza okrzykni臋to zdrajc膮, opluwano w mediach, a jego ksi膮偶ki trafi艂y na indeks. W艂adze PRL mia艂y si臋 czego ba膰. W "Zniewolonym umy艣le" Mi艂osz - jak nikt przed nim i nikt po nim - dokona艂 wiwisekcji totalitaryzmu, kt贸ry po drugiej wojnie dotkn膮艂 kraje Europy Wschodniej. W alegorycznych portretach czterech czo艂owych polskich pisarzy ukrytych pod kryptonimami: Alfa (Jerzy Andrzejewski), Beta (Tadeusz Borowski), Gamma (Jerzy Putrament i Delta (Konstanty Ildefons Ga艂czy艅ski) - opisa艂 dramatyczne mechanizmy wybor贸w i postaw etycznych wobec stalinizmu. Obna偶a艂 groz臋 systemu, a jednocze艣nie pr贸bowa艂 dociec przyczyn fascynacji "now膮 wiar膮", i by膰 mo偶e dlatego by艂 tak dla w艂adz niewygodny. W latach PRL "Zniewolony umys艂" sta艂 si臋 bibli膮 opozycji demokratycznej. Bezpieka zaciekle tropi艂a szmuglowane z Zachodu edycje ksi膮偶ki. Opublikowany w kraju pod koniec lat 70. w drugim obiegu do 1989 r. doczeka艂 si臋 kilkunastu wyda艅. Pierwsza oficjalna edycja ukaza艂a si臋 rok p贸藕niej. | |
Tom 17 D偶uma
Tyt. oryg.: "La peste ". |
Niemal natychmiast po premierze "D偶um臋" (1947) okrzykni臋to jedn膮 z najbardziej humanistycznych ksi膮偶ek w historii literatury. R贸wnie szybko dostrze偶ono w niej nie tylko reminiscencje wojennych do艣wiadcze艅 pisarza, ale i uniwersaln膮 opowie艣膰 o naturze cz艂owieka. Paradoksalnie, kronikarska relacja z fikcyjnej epidemii d偶umy pustosz膮cej algierski Oran w latach 40. XX w. pe艂na jest w膮tpliwo艣ci i pyta艅 o natur臋 z艂a i zasadno艣膰 wybor贸w etycznych, kt贸re nie ustaj膮 nawet po opanowaniu choroby. Bohaterowie powie艣ci, mieszka艅cy odci臋tego od 艣wiata portowego miasta, przyjmuj膮 r贸偶ne postawy w obliczu 艣miertelnego zagro偶enia. Od pe艂nego po艣wi臋cenia lekarza Rieux, bez wzgl臋du na konsekwencje lecz膮cego pacjent贸w, przez widz膮cego w zarazie kar臋 bosk膮 i dotkni臋tego kryzysem wiary jezuit臋 Paneloux, po handlarza Cottarda, licz膮cego, 偶e dzi臋ki epidemii uniknie kary za nadu偶ycie. Jak 偶y膰 w 艣wiecie, w kt贸rym z艂o i absurd s膮 wszechobecne i niezniszczalne ("bakcyl d偶umy nigdy nie umiera i nie znika")? - pyta Camus. I odpowiada postaci膮 doktora Rieux, kt贸ry podejmuje heroiczn膮 walk臋, mimo i偶 wie, 偶e "zwyci臋stwa b臋d膮 zawsze tymczasowe" i by膰 mo偶e okupione najwy偶sz膮 cen膮. Ale tylko w ten spos贸b cz艂owiek mo偶e ocali膰 cz艂owiecze艅stwo i nada膰 sens swojej egzystencji. W 1992 r. "D偶um臋" zekranizowa艂 Luis Puenzo. Re偶yser filmu (z udzia艂em m.in. Williama Hurta) przeni贸s艂 akcj臋 z Oranu do Ameryki Po艂udniowej. | |
Tom 18 Miasto i psy
Tyt. oryg.: La ciudad y los perros |
| |
Tom 19 Rok 1984
Tyt. oryg.: Nineteen eighty four, |
| |
Tom 20 Kroniki marsja艅skie
Tytu艂 orygina艂u: The Martian chronicles |
Kiedy w 1950 r. ukaza艂y si臋 "Kroniki marsja艅skie", recenzenci przecierali oczy ze zdumienia. Ksi膮偶ka by艂a tak inna od 贸wczesnej literatury science fiction, 偶e zainteresowali si臋 ni膮 krytycy i czytelnicy wcze艣niej omijaj膮cy utwory tego nurtu szerokim 艂ukiem. Cykl lu藕no ze sob膮 powi膮zanych opowiada艅 traktuje o kolonizacji Marsa przez Ziemian na prze艂omie XX i XXI wieku oraz w pierwszych dekadach XXI stulecia. Wizja post臋pu technologicznego i podboju kosmosu ma dla Bradburyego znaczenie drugorz臋dne. Pisarz zawar艂 w Kronikach krytyczn膮 prognoz臋 rozwoju ludzkiej cywilizacji w wydaniu konsumpcyjnym, kt贸rej przeciwstawiona jest cywilizacja Marsjan. Mieszka艅com Czerwonej Planety uda艂o si臋 zachowa膰 zagubion膮 na Ziemi jedno艣膰 religii, nauki i sztuki. Zag艂ad臋 ich arkadyjskiego 艣wiata przynios膮 ludzie, ubo偶si duchowo (w 1975 r. spalono ksi膮偶ki niepokazuj膮ce "trze藕wo rzeczywisto艣ci konkretnej i istniej膮cej" - do ognia poszli wszyscy autorzy "literackich k艂amstw"), dysponuj膮cy jednak bardziej zaawansowanymi technologiami i pot臋偶niejsz膮 broni膮. Ale "Kroniki" nie s膮 tylko ponur膮 dysutopi膮. To tak偶e, a mo偶e przede wszystkim, mieni膮ca si臋 konwencjami (jest tu fantasy, gotycyzm, horror, groteska) liryczna zaduma nad kondycj膮 cz艂owieka. W 1980 r. na kanwie "Kronik marsja艅skich" Michael Anderson nakr臋ci艂 serial telewizyjny. | |
Tom 21 Opowiadania Jaros艂awa Iwaszkiewicza to arcydzie艂a polskiej prozy. Prezentowane w tym tomie cztery z nich uznawane s膮 za najlepsze i najbardziej reprezentatywne dla tego pisarza. "Panny z wilka" to opowie艣膰 o przemijaniu i straconych z艂udzeniach. 40-latek Wiktor Ruben odwiedza dw贸r wujostwa w Wilku, gdzie bywa艂 przed laty. Pr贸buje dogoni膰 przesz艂o艣膰 i odnowi膰 dawne mi艂o艣ci. W "Brzezinie" pisarz dr膮偶y problem 艣mierci. Umieraj膮cy na gru藕lic臋 Sta艣 przyje偶d偶a do owdowia艂ego brata mieszkaj膮cego w brzozowym lesie. Na kr贸tko odzyskuje si艂y i prze偶ywa romans z wiejsk膮 dziewczyn膮. Mi艂o艣膰 przegrywa jednak ze 艣mierci膮. "Matka Joanna od Anio艂贸w" to przeniesiona do Polski wersja op臋tania zakonnic w klasztorze we francuskim Loudun w XVII wieku. U Iwaszkiewicza to kresowy Ludy艅, do kt贸rego przybywa egzorcysta, ksi膮dz Suryn, z misj膮 uwolnienia urszulanek od diab艂a. "Bitwa na r贸wninie Sedgemoor" jest polemik膮 z histori膮, opowie艣ci膮 o jej okrucie艅stwie i daremno艣ci bohaterstwa, w kt贸rej dopatrywano si臋 aluzji do biografii autora. Osadzone w realiach XVII - wiecznej Anglii dzieje prostodusznej i bogobojnej dziewczyny, kt贸ra pr贸bowa艂a wp艂ywa膰 na losy ostatniej bitwy na Angielskiej ziemi. | |
Tom 22 Absalomie, Absalomie...
Tytu艂 orygina艂u: Absalom, Absalom! |
"Absalomie, Absalomie..." to dzie艂o uwa偶ane przez krytyk贸w za najwi臋ksze osi膮gni臋cie w tw贸rczo艣ci Faulknera. Ze wzgl臋du na charakter narracji jest to nie tyle powie艣膰, co opowie艣膰 o 偶yciu Tomasza Sutpena, przedstawiona przez kilka os贸b, kt贸rych relacja rozpoczyna si臋 w 40 lat po jego 艣mierci. Z poszczeg贸lnych opowie艣ci wy艂aniaj膮 si臋 osobowo艣ci i 艣wiatopogl膮dy narrator贸w. 呕aden z nich nie zna ca艂ej prawdy o Sutpenie. Ka偶dy albo odkrywa nowe fakty, albo te偶 interpretuje na nowo prawdy podane ju偶 przez innego narratora. W ten spos贸b autor otwiera przed czytelnikiem nowe perspektywy widzenia dziej贸w Tomasza Sutpena, ale te偶 komplikuje sytuacj臋... | |
Tom 23 Proces
Tytu艂 orygina艂u: Prozess |
| |
Tom 24 Sedno sprawy
Tytu艂 orygina艂u: The heart of the matter |
W po艂owie 1941 r. Graham Greene zostaje pracownikiem brytyjskiego wywiadu. Secret Intelligence Service wysy艂a go do Afryki Zachodniej w charakterze oficera policji kolonialnej. To tam napisze "Sedno sprawy" (1948). Akcja powie艣ci rozgrywa si臋 w 1942 r. we Freetown w Sierra Leone, ma艂ej brytyjskiej kolonii w Afryce Zachodniej. 呕yciem bohatera ksi膮偶ki, zast臋pcy komisarza policji majora Scobiego, rz膮dzi rezygnacja. M臋偶czyzna po艣wi臋ca si臋 偶onie, kt贸rej od dawna nie kocha. Z lito艣ci wchodzi w zwi膮zek z m艂od膮 kobiet膮 ocalon膮 z katastrofy statku i pr贸buje pom贸c jej w odzyskaniu ch臋ci do 偶ycia. Bezwolnie przyjmuje kolejne pomini臋cie przy awansie, wik艂a si臋 w afer臋 kryminaln膮 i pozwala si臋 szanta偶owa膰 syryjskiemu handlarzowi. 殴r贸d艂em udr臋ki jest te偶 dla niego wiara katolicka - nie mo偶e znie艣膰 艣wiadomo艣ci, 偶e swoim post臋powaniem obra偶a Boga. Uznaje, 偶e jedynym uczciwym wyj艣ciem z sytuacji b臋dzie samob贸jstwo. Stworzona przez Greene`a wizja "paradoksu mi艂osierdzia" (cz艂owiek pragnie pot臋pienia z mi艂o艣ci do Boga) wywo艂a艂a polemiki. "Greene chyba dzieli przekonanie, kt贸re pojawia si臋 od czas贸w Baudelaire`a, 偶e by膰 pot臋pionym to sytuacja do艣膰 dystyngowana. Kiedy ludzie naprawd臋 wierzyli w piek艂o, nie tak bardzo lubili przybiera膰 wdzi臋czne pozy na jego kraw臋dzi" - pisa艂 George Orwell. Mo偶na mie膰 inne pogl膮dy ni偶 Greene, ale jednego nie da si臋 zakwestionowa膰. "Sedno sprawy" to jedna z najwa偶niejszych powie艣ci religijnych XX w. | |
Tom 25 | |
Tom 26 Obietnica poranka
Tytu艂 orygina艂u: La promesse de l`aube |
呕yciorysem Romaina Gary mo偶na by obdzieli膰 kilka postaci i 偶adna z nich nie mog艂aby narzeka膰 na banaln膮 biografi臋. Do 14 roku 偶ycia pisarz mieszka艂 w Wilnie i w Warszawie. Tam prze偶y艂 pierwsze erotyczne fascynacje, uczy艂 si臋 ta艅ca, gry na skrzypcach i fechtunku. Po przeprowadzce do Francji studiowa艂 i podj膮艂 pierwsze pr贸by literackie. W czasie wojny s艂u偶y艂 w lotnictwie francuskim - bombardowa艂 niemieckie 艂odzie podwodne, patrolowa艂 niebo nad Afryk膮. Potem zosta艂 znanym dyplomat膮 i poczytnym autorem. Swoj膮 biografi臋 utrwali艂 w "Obietnicy poranka" (1960). Napisana ze swad膮 ksi膮偶ka to nie tylko obraz 偶ycia 艣wietnego pisarza, Gary kre艣li sugestywny i b艂yskotliwy obraz swoich czas贸w. To tak偶e jedna z pierwszych ksi膮偶ek o nadopieku艅czej mi艂o艣ci. Matka pisarza, niespe艂niona artystka, ca艂膮 swoj膮 t臋sknot臋 za sztuk膮 i s艂aw膮 przela艂a na syna jedynaka. | |
Tom 27 Poci膮gi pod specjalnym nadzorem ; Postrzy偶yny
Tytu艂 orygina艂u: Ost墓鈩 sledovan膫漏 vlaky |
"Poci膮gi pod specjalnym nadzorem" (1965), trzecia ksi膮偶ka Bohumila Hrabala i jedno z jego arcydzie艂, od razu po premierze przynios艂a mu s艂aw臋 w rodzinnej Czechos艂owacji. Rok p贸藕niej czo艂owy re偶yser czeskiej Nowej Fali Jiri Menzel zekranizowa艂 "Poci膮gi..." Film zdoby艂 Oscara dla najlepszego filmu nieangloj臋zycznego. W 1967 r. o Hrabalu us艂ysza艂 ca艂y 艣wiat. Rozgrywaj膮ca si臋 w czasach II wojny 艣wiatowej, pe艂na ciep艂ej ironii opowie艣膰 o erotyczno-zawodowych perypetiach zakompleksionego m艂odzie艅ca nieudacznika, pomocnika zawiadowcy na wiejskiej stacyjce, uwiod艂a nie tylko Menzla, a potem cz艂onk贸w Ameryka艅skiej Akademii Filmowej. Magiczn膮 wyobra藕ni膮 i rubasznym stylem Hrabala zachwycili si臋 krytycy i czytelnicy na ca艂ym globie. "Postrzy偶yny" (I976) to pierwsza cz臋艣膰 znakomitego tryptyku nymburskiego obj臋tego wsp贸lnym tytu艂em "Miasteczko nad wod膮". Kanw膮 s膮 podkolorowane wspomnienia Hrabala z Nymburka, gdzie jego ojciec Francin kierowa艂 browarem, a w rodzinnym domu kwaterowa艂 nieokrzesany stryj Pepin, szewc i w艂贸cz臋ga, kt贸rego Hrabal sportretowa艂 w wielu innych utworach. Narratorka "Postrzy偶yn" Maria, 偶ona Francina, opowiada o codziennym 偶yciu w ma艂omiasteczkowym Nymburku. Jej relacja zamienia si臋 w barwn膮, chagallowsk膮 z ducha gaw臋d臋, a banalne, powszednie wydarzenia w niezwyk艂e przygody. W 1980 r. g艂o艣ny film wed艂ug "Postrzy偶yn" (scenariusz napisa艂 sam Hrabal) zrealizowa艂 tak偶e Jiri Menzel. | |
Tom 28 Oddzia艂 chorych na raka
Tytu艂 orygina艂u: Rakovyj korpus |
W 1953 r. po o艣mioletniej odsiadce Aleksander So艂偶enicyn wychodzi z 艂agru z wyrokiem do偶ywotniego zes艂ania i osiedla si臋 w kazachskim aule. Jeszcze w obozie przechodzi operacj臋 guza nowotworowego. Dwa lata p贸藕niej nast臋puje nawr贸t choroby i wycie艅czony pisarz trafia do szpitala w Taszkiencie, gdzie przechodzi cykle na艣wietla艅. Spodziewa si臋 艣mierci, zaczyna intensywnie pisa膰 i choroba ust臋puje. Po latach m贸wi, 偶e darowano mu 偶ycie, 偶eby wype艂ni艂 misj臋. Szpitalne do艣wiadczenia stan膮 si臋 kanw膮 "Oddzia艂u chorych na raka". Obdarzony fenomenaln膮 pami臋ci膮 So艂偶enicyn napisze powie艣膰 zach臋cony sukcesem "Jednego dnia Iwana Denisowicza" i tysi膮cami list贸w od czytelnik贸w. Rodacy d艂ugo jednak nie b臋d膮 mogli ksi膮偶ki przeczyta膰. So艂偶enicyn dostaje zakaz druku i opublikuje "Oddzia艂" w 1968 r. na Zachodzie. W pewnym sensie mo偶na w艂adzom ZSRR przyzna膰 racj臋 - by艂o si臋 czego ba膰. Sportretowany przez So艂偶enicyna szpital by艂 alegori膮 totalitarnego pa艅stwa. Oleg Kostog艂otow, 艂agiernik i zes艂aniec, a tak偶e inne postaci powie艣ci, na w艂asnej sk贸rze przekonywali si臋, jak bezduszna i oboj臋tna na ludzkie dramaty mo偶e by膰 instytucja powo艂ana do ratowania 偶ycia. Faktycznym celem personelu nie jest walka z chorob膮, lecz szpitalna statystyka. Postawieni w obliczu 艣mierci bohaterowie rozmawiaj膮 o naturze i sensie 艣wiata, problemach, kt贸re dotychczas ich nie obchodzi艂y. "Oddzia艂" to tak偶e fabularyzowany traktat o 偶yciu i 艣mierci, do艣wiadczeniu choroby i samotno艣ci. | |
Tom 29 W艂adca much
Tyt. oryg.: "Lord of the flies ". |
Opowie艣膰 paraboliczna o grupie m艂odych ch艂opc贸w, kt贸rzy ocaleli z katatastrofy lotniczej w okresie nieoznaczonego konfliktu nuklearnego. Rozbitkowie znajduj膮 schronienie na nieznanej, egzotycznej wyspie. Pomimo r贸偶nic charakterologicznych, podj臋ta zostaje przez nich pr贸ba rekonstrukcji cywilizacji w obcym zak膮tku 艣wiata. Niestety rozs膮dne i roztropne wysi艂ki cz臋艣ci ch艂opc贸w obracane s膮 w niwecz, gdy grupa stopniowo upada w barbarzy艅stwo i dziko艣膰.Ksi膮偶ka opatrzona wst臋pem autorstwa Stevena Kinga, nagrodzona literackim Noblem w 1983 roku. | |
Tom 30 Sto lat samotno艣ci
Tytu艂 orygina艂u: Cien a膫卤os de soledad |
Mia艂a to by膰 pierwsza powie艣膰 Gabriela Garcii Marqueza. Dzi臋ki swym dziadkom zna艂 od dziecka histori臋 Macondo i dzieje rodziny Buendia, prze艣ladowanej fatum kazirodztwa. 艢wiat, w kt贸rym rzeczy nadzwyczajne mia艂y wymiar szarej codzienno艣ci, zwyczajno艣膰 za艣 przyjmowana by艂a jak zjawisko nadprzyrodzone, 艣wiat bez czasu, gdzie wiele rzeczy nie mia艂o jeszcze nazw, by艂 te偶 jego 艣wiatem. Potrzebowa艂 a偶 dwudziestu lat, by wreszcie spisa膰 te rodzinne opowie艣ci z ca艂ym dobrodziejstwem i przekle艅stwem odniesie艅 biblijnych, literackich, politycznych; u艣wiadomi艂 nam, 偶e plemiona skazane na sto lat samotno艣ci nie maj膮 ju偶 drugiej szansy na ziemi. | |
Tom 31 Najs艂ynniejsza powie艣膰 Stanis艂awa Lema w nowym wydaniu! Dzie艂o przet艂umaczone na kilkadziesi膮t j臋zyk贸w i dwukrotnie przeniesione na ekran.W Solaris Stanis艂aw Lem podejmuje jeden z najpopularniejszych temat贸w literatury fantastycznej - temat Kontaktu. Z obc膮 cywilizacj膮, odmienn膮 form膮 偶ycia, a mo偶e po prostu z Nieznanym, tego Lem jednoznacznie nie dopowiada. By膰 mo偶e dlatego Solaris po kilkudziesi臋ciu lat od pierwszego wydania wci膮偶 fascynuje. | |
Tom 32 | |
Tom 33 Utracona cze艣膰 Katarzyny Blum albo Jak powstaje przemoc i do czego mo偶e doprowadzi膰
Tyt. oryg.: Verlorene Ehre der Katharina Blum oder Wie Gewalt entstehen und wohin sie f膫慕hren kann |
| |
Tom 34 "Ma艂a apokalipsa to powie艣膰-legenda. Najg艂o艣niejsza ksi膮偶ka opublikowana w latach PRL w drugim obiegu, zaciekle konfiskowana przez bezpiek臋, i wielki bestseller czytelniczy wolnej Polski. Kiedy ukaza艂a si臋 pierwsza oficjalna edycja ksi膮偶ki, na jednej ze sto艂ecznych ulic sprzedawano j膮 wprost z ci臋偶ar贸wki. W ci膮gu jednego dnia warszawiacy kupili 5 tys. egzemplarzy. Powie艣膰 zosta艂a przet艂umaczona na kilkana艣cie j臋zyk贸w, a w 1993 r. na jej motywach Costa Gavras nakr臋ci艂 film z Jirzim Menzlem w roli g艂贸wnej. "Ma艂a apokalipsa" wywo艂a艂a za偶arte dyskusje zar贸wno w obozie komunistycznej w艂adzy, jak i w艣r贸d dysydent贸w. Konwicki ukaza艂 w niej nie tylko groteskowo przerysowane realia PRL-u, ale sportretowa艂 r贸wnie偶 艣rodowisko opozycji. Bohater, starzej膮cy si臋 pisarz, swego czasu piewca realizmu socjalistycznego, dzi艣 stoj膮cy po stronie dysydent贸w, otrzymuje od konspirator贸w propozycj臋 samob贸jstwa przez samospalenie w prote艣cie przeciwko przy艂膮czeniu Polski do Zwi膮zku Sowieckiego. Dostaje kanister z benzyn膮 i w poszukiwaniu zapa艂ek przemierza Warszaw臋 艣wi臋tuj膮c膮 kolejn膮 rocznic臋 powstania PRL. Spotyka przedstawicieli r贸偶nych grup i 艣rodowisk i jego ob艂膮ka艅cza, jednodniowa w艂贸cz臋ga uk艂ada si臋 w panoram臋 rozbitego i zdezorientowanego spo艂ecze艅stwa. Honor czy godno艣膰 nie s膮 ju偶 warto艣ciami, 艣wiat si臋 dewaluuje, ludzie poch艂oni臋ci s膮 ma艂ymi sprawami, wi臋c i apokalipsa skrojona jest na tak膮 miar臋 - jest ma艂a. | |
Tom 35 St膮d do wieczno艣ci
Tyt. oryg.: From here to eternity |
| |
Tom 36 Tajny agent : opowie艣膰 prosta
Tytu艂 orygina艂u: The secret agent : a simple tale |
Londyn na prze艂omie XIX/XX wieku. Vladimir, diaboliczny sekretarz ambasady wrogiego mocarstwa nak艂ania Verloca, pospolitego prowokatora, leniwego anarchist臋 i policyjnego donosiciela do zorganizowania zamachu terrorystycznego, kt贸ry zatrz臋sie pot臋g膮 Imperium Brytyjskiego. Akcja ma by膰 na tyle krwawa i absurdalna 偶eby zszokowa艂a opini臋 publiczn膮 i przy膰mi艂a rozpoczynaj膮c膮 si臋 w艂a艣nie mi臋dzynarodow膮 konferencj臋 na temat "powstrzymania przest臋pczo艣ci politycznej". Celem zamachu b臋dzie wi臋c wysadzenie symbolu brytyjskiej dominacji w 艣wiecie nauki i mi臋dzynarodowego systemu pomiaru czasu - Kr贸lewskiego Obserwatorium w londy艅skim Greenwich. Tak rozpoczyna si臋 "Tajny agent" (1907) - ksi膮偶ka, kt贸ra da艂a pocz膮tek gatunkowi jakim jest powie艣膰 sensacyjno-polityczna. W czasach PRL ca艂e lata utworu nie wydawano, niewiele te偶 o nim pisano. W艂adze obawia艂y si臋 wzrostu antyradzieckich nastroj贸w, bo Conradowskie aluzje by艂y czytelne - Vladimir by艂 agentem rosyjskim, a spiskowcy przypominali anarchist贸w z Petersburga i Moskwy. Conrad nie ukrywa艂 wrogiego stosunku do caratu i sceptycyzmu wobec konspirator贸w, kt贸rzy jego zdaniem chcieli z艂o zast膮pi膰 innym z艂em. Ale nie tylko o tym jest ta ksi膮偶ka. To rzecz o u艂omno艣ci ludzkiej natury, wnikliwa wiwisekcja duszy konfidenta i dramat rodzinny w ponurej scenerii londy艅skiego Soho. Powie艣膰 sfilmowa艂 (1996) Christopher Hampton z Bobem Hoskinsem w roli Verloca. Ksi膮偶k膮 Conrada inspirowa艂 si臋 te偶 Alfred Hitchcock kr臋c膮c swojego "Tajnego agenta" (1936). | |
Tom 37 Ojciec chrzestny
Tyt. oryg.: The godfather |
Prawdopodobnie nie by艂oby "Ojca Chrzestnego" gdyby Mario Puzo nie popad艂 w tarapaty finansowe. Mia艂 na koncie dwie chwalone przez krytyk臋, ale zbojkotowane przez czytelnik贸w ksi膮偶ki i 20 tys. dolar贸w d艂ugu. "Mia艂em 45 lat i zm臋czy艂o mnie bycie artyst膮. To ju偶 by艂a ostatnia chwila, 偶ebym dor贸s艂 i wreszcie si臋 sprzeda艂. Wi臋c powiedzia艂em swoim wydawcom: OK, napisz臋 wam ksi膮偶k臋 o mafii" - wspomina艂 okoliczno艣ci, w jakich zabra艂 si臋 do pracy nad powie艣ci膮. Co wi臋cej, Puzo nigdy osobi艣cie nie pozna艂 偶adnego gangstera, nie m贸wi艂 po w艂osku, a wiedz臋 o "ch艂opcach z ferajny" czerpa艂 z prasy, ksi膮偶ek i sprawozda艅 s膮dowych. Publikacja powie艣ci (1969) przynios艂a mu fortun臋. Epicka opowie艣膰 o dziejach trz臋s膮cego Ameryk膮 mafijnego klanu Corleone rodem z Sycylii rozesz艂a si臋 w ponad 21 mln egzemplarzy na ca艂ym 艣wiecie. Posypa艂y si臋 plotki, 偶e "Ojciec..." zosta艂 napisany na zlecenie mafijnych bonz贸w i gloryfikuje przest臋pcze podziemie. W艂oscy wydawcy pocz膮tkowo odrzucali powie艣膰 jako zbyt wulgarna. Drugie 偶ycie "Ojca..." zacz臋艂o si臋 po sfilmowaniu ksi膮偶ki przez Francisa Forda Coppol臋. Dwie pierwsze cz臋艣ci ekranowej trylogii (filmy powstawa艂y w latach 1972, 1974 i 1990) w fantastycznej obsadzie z Marlonem Brando, Alem Pacino, Jamesem Caanem i Robertem De Niro zosta艂y uhonorowane dziewi臋cioma Oscarami. Statuetk臋 dwukrotnie otrzyma艂 Mario Puzo, kt贸ry by艂 wsp贸艂autorem scenariuszy. | |
Tom 38 Jedyny w swoim rodzaju utw贸r-wyzwanie, utw贸r-prowokacja, kapitalna rozprawa Gombrowicza z polsko艣ci膮, z podtrzymywanymi przez tradycj臋 stereotypami narodowymi. Genialny humor i cudowny j臋zyk, zadziwiaj膮ce wykorzystanie przez pisarza form gaw臋dy szlacheckiej, nie milkn膮ce pytania, kt贸re w ka偶dym pokoleniu powinni艣my sobie zadawa膰 | |
Tom 39 Paragraf 22
Tytu艂 orygina艂u: Paragraf dwadzie艣cia dwa |
"Rozpaczliwy brak umiej臋tno艣ci pisarskiej, emocjonalny kociokwik". Krytyk "New York Timesa", kt贸ry tak skwitowa艂 premier臋 "Paragrafu 22" (1961), ksi膮偶kowego debiutu Josepha Hellera, pope艂ni艂 pomy艂k臋 偶ycia. Oparta na osobistych do艣wiadczeniach powie艣ciowa groteska o grozie i absurdzie wojny oraz 偶ycia w armii rozesz艂a si臋 w ponad 10 mln egzemplarzy na ca艂ym 艣wiecie. Mike Nichols siedem lat zabiega艂 o prawo do sfilmowania ksi膮偶ki. Gdy wreszcie je uzyska艂, nakr臋ci艂 obraz w "galaktycznej" obsadzie: z Alanem Arkinem w roli Yossariana, Jonem Voightem, Martinem Sheenem, Anthonym Perkinsem i Orsonem Wellesem. Zwrot "Paragraf 22" trafi艂 do potocznej angielszczyzny jako okre艣lenie sytuacji, w kt贸rej cz艂owiek, niezale偶nie od tego, co zrobi, skazany jest na pora偶k臋. Tytu艂owy "paragraf" to prawny kruczek w wojskowych przepisach, w my艣l kt贸rego podw艂adni bezwzgl臋dnie musz膮 wykonywa膰 rozkazy, prze艂o偶eni za艣 mog膮 robi膰 wszystko, czego nie mo偶na im zakaza膰. Bombardier Yossarian udaje wariata, 偶eby unikn膮膰 szale艅czych lot贸w bojowych. Lekarze i dow贸dcy zgodnie orzekaj膮, 偶e jego odmowa jest wyrazem zdrowia psychicznego. Bohater jest zdrowy, wi臋c... mo偶e lata膰. Na pocz膮tku lat 90. Hellerowi zaoferowano zaliczk臋 10 mln dolar贸w za napisanie dalszego ci膮gu powie艣ci. Studia filmowe bi艂y si臋 o prawa do jej sfilmowania. Premierze "Ostatniego rozdzia艂u. Paragraf 22-bis" (1993) towarzyszy艂a gigantyczna kampania reklamowa. Na pr贸偶no. Gorzka w wymowie powie艣膰 - Heller sportretowa艂 swoich dawnych bohater贸w o kilkadziesi膮t lat starszych, 偶yj膮cych w zdegradowanym 艣wiecie bez zasad i warto艣ci - spodoba艂a si臋 krytykom, ale nie odnios艂a komercyjnego sukcesu. "Obarczony du偶膮 zaliczk膮 podejmujesz si臋 napisa膰 ksi膮偶k臋, kt贸ra spodoba si臋 masowemu czytelnikowi. Ale bardzo ma艂o dobrych ksi膮偶ek podoba si臋 masowemu czytelnikowi. 禄Paragraf 22芦 to by艂 fuks" - t艂umaczy艂 swoje niepowodzenia pisarz. | |
Tom 40 Wilk stepowy
Tyt. oryg.: Steppenwolf |
Najs艂awniejsza powie艣膰 Hermanna Hessego wyrasta z atmosfery lat dwudziestych, z kryzysu warto艣ci, jaki dotkn膮艂 Europ臋 mi臋dzy dwiema wojnami, a tak偶e z 贸wczesnej fascynacji psychoanaliz膮 i jazzem. Do dzi艣 jednak "Wilk stepowy" nie straci艂 na aktualno艣ci; czytelniczy renesans tej ksi膮偶ki rozpocz膮艂 si臋 w latach sze艣膰dziesi膮tych, kiedy to w Stanach Zjednoczonych zafascynowa艂a pokolenie p贸藕niejszych hippis贸w i sta艂a si臋 wielkim bestsellerem. Zapis prze偶y膰 osamotnionego artysty, Harry`ego Hallera, frapuje obrazem natury ludzkiej, wizj膮 obecnych w ka偶dym z nas skrajno艣ci i sprzeczno艣ci - a tak偶e narracj膮, kt贸ra balansuje na granicy rzeczywisto艣ci i narkotycznej wizji. I w艂a艣nie wielo艣膰 persektyw i wieloznaczna konstrukcja stanowi o jako艣ci literackiej "Wilka stepowego", kt贸rego Tomasz Mann por贸wnywa艂 z "Fa艂szerzami" Gide`a i "Ulissesem" Joyce`a. |
|
