Przywykliśmy do interpretacji rasizmu jako zestawu stereotyp贸w i uprzedzeń. Przemysław Wielgosz proponuje znacznie głębszą analizę tego zjawiska, poszukując jego korzeni w długiej historii narodzin i ekspansji kapitalizmu. W fascynującej książce łączy dwie, rzadko rozpatrywane razem perspektywy: lokalną, odnosząca się do pańszczyzny i p贸źniejszego "urasowienia" klasy ludowej w naszej części Europy, oraz globalną, związaną z rozwojem niewolnictwa i "wynalazkiem rasy" w basenie p贸łnocnego Atlantyku. Poruszając się swobodnie między historią i wsp贸łczesnością, odwołując się do badań z zakresu filozofii, socjologii i nauk ekonomicznych oraz - co przydaje książce nerwu - do znanych obraz贸w filmowych, autor pokazuje, jak kapitalizm "dzieli i rządzi", wytwarzając hierarchie i tożsamościowe przeciwieństwa, oraz jak antagonizuje grupy, kt贸re potencjalnie mogłyby mu się wsp贸lnie przeciwstawić. W skali światowej rolę tę odgrywa, zdaniem autora, europocentryzm - w jego rozmaitych odsłonach i przebraniach: kradzieży historii, oświeceniowej filozofii, orientalizmu, kolonializmu i kulturalizmu.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 319-[332]. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Przemys艂aw Wielgosz.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Kim był Jakub Szela? Rżnącym pan贸w zdegenerowanym mordercą, oswobodzicielem chłop贸w, a może bojownikiem walki klasowej?
W polskiej historii i kulturze mało jest postaci r贸wnie znanych i jednocześnie o tak zakłamanej historii jak on. Mimo że od prawie dwustu lat powstawały o nim niezliczone pieśni, wiersze, powieści i prace naukowe, do dzisiaj otacza go tajemnica. Przetrwały o nim trzy gł贸wne legendy. Pierwszą wymyśliła tuż po rabacji galicyjskiej wroga mu szlachta i dzięki swej dominującej pozycji utrwaliła w polskiej kulturze obraz krwiożerczego przestępcy. Sprzeciw wobec tej kłamliwej narracji przyszedł jednak ze wsi, gdzie chłopi uznali Szelę za bohatera, kt贸ry walnie przyczynił się do zniesienia pańszczyzny w 1848 roku. Z kolei po drugiej wojnie światowej komuniści - w uznaniu dla jego rewolucyjnych instynkt贸w - wzięli go sztandary, a jego imię zapisali złotymi zgłoskami w podręcznikach. Ich sukces był jednak chwilowy.
UWAGI:
Bibliografia na stronach [379]-398. Indeks. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Ryszard Jamka.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Odpowiedź jest więcej niż oczywista. O niewolnictwie wspominali nie tylko obrońcy ludności wiejskiej, ale i obcokrajowcy oburzeni polskimi stosunkami. Tak zresztą określał kmieci każdy, kto m贸wił o nich: chłopi pańszczyźniani, a w domyśle: niewolnicy pańszczyźniani. Dlatego pojawia się też inne pytanie. Czy w oczach polskiej elity chłopi byli w og贸le ludźmi? O tej najliczniejszej i najważniejszej części społeczeństwa pisano: bydło, psy, chodzące rzeczy.
Kamil Janicki sprawnie rozprawia się z wizją sielankowej, dawnej polskiej wsi. Według niego radości prowincjonalnego życia były zarezerwowane tylko dla dziedzica i zarządcy jego majątku. Dla chłop贸w zostawała marna egzystencja bez perspektyw na przyszłość, a jedyną rzeczą, jaką mogli uczynić w takiej sytuacji, to po prostu zbiec.
UWAGI:
Bibliografia na stronach: 305-322. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Kamil Janicki.
DOST臉PNO艢膯:
Zosta艂a wypo偶yczona Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
WYPO呕YCZY艁:
Na kart臋 013307 od dnia 2024-04-06 Wypo偶yczona, do dnia 2024-06-05
