Ada Judytka ma dziesięc lat i mieszka z rodzicami w Białymstoku. Szykują się do święta Rosz Haszana i z tej okazji Ada wypytuje swoich przyjaci贸ł z klasy o ich zwyczaje noworoczne. Niestety pewnego dnia gubi tałes i... nie wiecie, co to tałes i Rosz Haszana? Z tej książki się dowiecie. A przy okazji przekonacie się, że Polska to prawdziwy kulturalno-obyczajowy tygiel.
Zrzucają dżinsy i garnitury, na głowy wkładają pi贸ropusze, na kostki grzechotki. Lekarze, biznesmeni, wykładowcy uniwersyteccy gromadzą się w stolicy na placu Z贸calo, by przez pięć godzin wykonywać taniec dla przedhiszpańskich bog贸w. Nie są Indianami, ale jak sami m贸wią, pragną odtwarzać wiarę azteckich przodk贸w. Tymczasem Indianie na południu Meksyku w swoich rytuałach wykorzystują coca-colę, kt贸rą uważają za święty nap贸j. Tradycyjni czarownicy z Catemaco też dostosowują się do reali贸w XXI wieku i mają swoje strony na Facebooku.
Ola Synowiec pokazuje, jak Meksyk stopniowo odchodzi od przywiezionego z Europy pięćset lat temu katolicyzmu. Pisze o ruchu New Age, psychodelicznych turystach oraz meksykańskiej stolicy grzyb贸w halucynogennych. Opowiada o Meksyku mało znanym, a także o tym, jak uniwersalna jest ludzka potrzeba religijności.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 197-[206]. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Ola Synowiec.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Świat potrzebuje więcej Kanad! Myśli tak nie tylko Bono. Ale czy Kanada - (prawie) najlepsze miejsce do życia na ziemi - jest faktycznie rajem?
By odpowiedzieć na to pytanie, autorka przejechała 12 tysięcy kilometr贸w, pięć stref czasowych i cztery regiony klimatyczne. Odwiedziła Zielone Wzg贸rze i szkołę, w kt贸rej przez p贸łtorej wieku kanadyjskie państwo "wyciągało Indianina z Indianina", odbierając rodzicom dzieci, a dzieciom - język i kulturę. Poznała jednego z 40 tysięcy syryjskich uchodźc贸w i Kanadyjczyk贸w, kt贸rzy ich przyjęli. Zobaczyła na własne oczy, jak wydobycie kanadyjskiego "czarnego złota" wpływa na dziką przyrodę i życie mieszkańc贸w Alberty. Opisała Vancouver, Toronto i Montreal oraz nadające się na pasjonujący film życie obu premier贸w Trudeau, ojca i syna.
"Ulubiony kraj świata" to jednak coś więcej niż reportaż podr贸żniczy i obyczajowy, świetnie łączący historię i wsp贸łczesność. To przede wszystkim niezwykle aktualna, pełna konkret贸w rzecz o jedynym kraju, w kt贸rym multikulturalizm naprawdę działa - pierwszym państwie post-narodowym. To ludzie, nie miejsca, są w tej opowieści najważniejsi. Autorka rozmawia z Kanadyjczykami od pokoleń, przedstawicielami ludności rdzennej, z Polakami mieszkającymi tam od lat oraz z dopiero adaptującymi się imigrantami. Jacy są, z czego są dumni, a czego się wstydzą? Dlaczego, w przeciwieństwie do reszty świata, nie boją się obcych? I dlaczego - mimo, że "Kanada nie jest krajem, w kt贸rym wszyscy żyją w dostatku i idealnej harmonii, problemy społeczne zostały rozwiązane, a jednorożce galopują w stronę tęczy" - stanowi dziś model państwa, w kt贸rym r贸żne kultury, religie i sposoby życia potrafią się dogadać.
UWAGI:
Mapa na wyklejkach. Bibliografia, netografia na stronach 320-[352]. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Katarzyna W臋偶yk.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Jeszcze 100 lat temu na lwowskich ulicach rozbrzmiewały polskie głosy. Dziś w mieście kojarzącym się z ostoją polskości jesteśmy tylko turystami.
Ta książka nie opowie o idealnym polskim mieście. To nie będzie sentymentalna wycieczka po wyidealizowanych lwowskich ulicach. To będzie podr贸ż, podczas kt贸rej poznamy prawdziwe oblicze miasta. Wybitnych naukowc贸w zachwycających cały świat. Uzdolnionych pisarzy i artyst贸w. Dzielnych lekarzy ratujących życie polskich profesor贸w w czasie II wojny światowej. Usłyszymy też o najczarniejszych momentach historii tego miasta. Bratob贸jczych walkach między Polakami a Ukraińcami, w kt贸rych ginęli młodzi polscy patrioci. O pogromach Żyd贸w, kt贸rzy nie chcieli stanąć po żadnej ze stron.
To książka o mieście, kt贸re bezpowrotnie zniknęło.
O ludziach je tworzących i o wydarzeniach, kt贸rych było świadkiem. O utracie swojej małej ojczyzny. I tych, kt贸rzy zajęli ich miejsce. Komuniści nie chcieli o tym m贸wić, a Polacy powoli o tym zapominają. Historia polskiego Lwowa, kt贸ry musi odnaleźć się w nowej, ukraińskiej już, rzeczywistości.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 335-343. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Lutz C. Kleveman ; przek艂ad Dariusz Guzik.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Kwestia relacji międzykulturowych to bez wątpienia najważniejszy problem, z jakim musi uporać się świat w XXI stuleciu. W publikacjach "Akcentu" - czasopisma będącego r贸wieśnikiem "Solidarności" - już w latach 80. ubiegłego wieku zakreślony został nowy sens pojęcia "pogranicze", jako kategorii kulturowej obejmującej nie tylko sąsiedztwo geograficzne.
Książka zawiera pionierskie wypowiedzi wybitnych polskich, europejskich i amerykańskich humanist贸w skoncentrowane wok贸ł tej kwestii, na przykład pierwsze om贸wienia wizerunku Polski i Polak贸w w tw贸rczości noblist贸w - Isaaca B. Singera i Gntera Grassa, odkrywcze opracowania na temat aktywności kulturowej polskich Żyd贸w, pierwsze publiczne rozważania Ryszarda Kapuścińskiego o konieczności przewartościowania wizji świata po ataku terrorystycznym na World Trade Center, jedyny rozbudowany komentarz Tadeusza Konwickiego do jego filmu nakręconego według Dziad贸w Mickiewicza, eseistyczny list Tomasa Venclovy dotyczący pojęcia dumy narodowej na tle stosunk贸w litewsko-polskich, wizję sąsiedztwa polsko-ukraińskiego w ujęciu intelektualist贸w z obu stron granicy czy opisy przemian tożsamości kulturowej emigrant贸w w USA.
Wsp贸łistnienie r贸żnych system贸w kulturowych prowadzić może do konfrontacji (oznaczającej w najlepszym razie izolację, w najgorszym - otwarty konflikt), do dyfuzji (przenikania) albo do synergii, wzmocnienia wsp贸lnych wartości. Wszystkie te warianty "pograniczności" rozważane są na łamach tej książki.
Esejom towarzyszą wiersze kilkunastu wybitnych wsp贸łczesnych poet贸w nawiązujące do tematyki pogranicza kulturowego.
UWAGI:
Indeks. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: wst臋p i suplement Bogus艂aw Wr贸blewski ; wyb贸r i opracowanie Bogus艂aw Wr贸blewski i 艁ukasz Janicki.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Styczeń 1945. Rodzina Karola Plocha z trwogą, ale i z nadzieją oczekuje wkroczenia do Katowic wojsk Armii Czerwonej. Nikt nie wie, jak wyzwoliciele potraktują wielokulturowe miasto, w kt贸rym splata się historia dw贸ch narod贸w. Tutaj polsko-niemieckie małżeństwa - takie jak Karola i Margot - są powszechne.
Miesiąc p贸źniej, gdy wydaje się, że trudny wojenny czas już za nimi, do domu Ploch贸w pukają mężczyźni z biało-czerwonymi opaskami na ramionach. Karol bez żadnego wyroku trafi a do Świętochłowic, gdzie na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego zgotowano ludziom piekło. Panem życia i śmierci jest tu znany z okrucieństwa komendant Salomon Morel.
Ogrody na popiołach to powieść o ludziach, kt贸rych skazano na niewyobrażalne cierpienia z powodu narodowości, wyznania, języka, a najczęściej bez żadnego powodu. To opowieść o tuszowanej latami tragedii, kt贸ra dotknęła Ślązak贸w, wzbudzając poczucie ogromnej niesprawiedliwości.
UWAGI:
Bibliografia na stronie [303]. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Sabina Waszut.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Wielbiciele Podlasia dobrze znają Kruszyniany i Bohoniki. Miłośnicy Sienkiewicza z pewnością pamiętają Lipk贸w. Ale nawet ci, kt贸rzy słyszeli o polskich Tatarach, zaliczają ich raczej do barwnej, egzotycznej przeszłości.
Przybyli na Litwę pod koniec XIV wieku, kiedy książę Witold rekrutował wojska przeciwko Krzyżakom. W zamian płacił ziemią w bezludnej głuszy. Zostali. Walczyli pod Grunwaldem, a potem w kolejnych wojnach i powstaniach. Legionista Aleksander Sulkiewicz był przyjacielem Piłsudskiego. Mufti Szynkiewicz szedł za trumną marszałka ramię w ramię z imamami wileńskim i warszawskim. Kilkanaście pokoleń wydało major贸w, chorążych, tłumaczy kr贸lewskich, sędzi贸w, rotmistrz贸w. Chociaż żyli otoczeni ludnością chrześcijańską, potrafili zachować odrębność narodową i wiarę muzułmańską.
Pod koniec lat trzydziestych XX wieku mieszkało ich w Polsce niecałe sześć tysięcy. Po II wojnie światowej Tatar贸w nie uwzględniała żadna z um贸w o repatriacji zawartych między Moskwą a Warszawą. Władze sowieckie traktowały ich jako Tatar贸w radzieckich, chociaż oni sami czuli się pełnoprawnymi obywatelami Rzeczypospolitej. Ci, kt贸rym udało się opuścić Kresy, pr贸bowali zacząć nowe życie w nowych miejscach. Dziś oficjalnie pozostało ich niespełna dwa tysiące.
Bartosz Panek zebrał, co ocalało. W fascynujących życiorysach swoich bohater贸w przypomina, że kultura tatarska była i jest nieodłączną częścią naszego wsp贸lnego dziedzictwa i choć dzisiaj społeczność tatarska jest nieliczna i podzielona, pamięć o niej musi przetrwać.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 333-[341]. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Bartosz Panek.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
